TRIPULANTE NI MAGELLAN
Ang labing gisaligang tinubdan sa kasayuran sa pagdunggo ni Ferdinand Magellan dinhi sa Sugbo niadtong 1521 mao ang sinuwat ni Antonio Pigafetta. Nga lumad sa Venice nga nikuyog ni Magellan tungod sa kamakasaysayanon sa pagsuway paglibot sa kalibotan. Ang mga pagduda sa sinuwat ni Pigafetta way kapaingnan kay siya ray giisip nga mata ug dunggan sa talagsaong panghitabo sa atong nataran.
Apan si Maglilindog Thads Bentulan sa BusinessWorld nakakaplag og laing sinuwat mahitungod sa biyahe ni Magellan. Ang usa sa iyang tripulanteng taga Genoa nimantala sa iyang sinuwat sa iyang pag-adto sa Portugal uban ni Dom Amriqui de Menezez niadtong 1524, o tulo ka tuig human sa kamatayon ni Magellan sa Mactan.
-o0o-
Niasoy ang nangangkon nga kauban nilang Magellan ug Pigafetta nga human sa pagpabunyag ni Humabon ug sa mga Sugbuanon gimandoan ni Magellan ang kasilinganang mga hari pag-ila ug pagpaubos sa gahom ni Humabon. Way kukaluoy niyang gipasunog ang kabalayan sa mga isla sa mga hari nga nisupak.
12 ka adlaw human sa pagpanunog, nagpada si Magellan og delegasyon paingon sa silingang isla sa Mactan (nga giila niyang "Matam") aron pagpangayo og tulo ka kanding, tulo ka baboy, tulo ka sakong bugas ug tulo ka takos sa ubang mga pagkaon alang sa ilang mga barko. Apan nisumbalik ang taga Mactan (wa niya nganli si Lapulapu) nga tagduha ray ilang mahatag sa matag butang nga gipangayo ni Magellan. Kay wa man magkasabot, si Magellan ang nangu pagsung sa isla uban sa tulo ka barko ug 60 ka mga sundawo.
-o0o-
Dihang napatay si Magellan uban sa unom niya ka mga sakop, ang nahibiling mga sundawo nipili og bag-o nilang duha ka kapitan. Ilang nasabotan nga mobalik sila sa Sugbo (nga ilang ginganlan og "Cabo") aron pagkuha og mga tripulante nga makagiya nila paingon sa Borneo.
Sa pagdunggo pagbalik sa mga Katsila niadtong Mayo 1, 1521, gihangop sila sa mga Sugbuanon, nga sa hilom nagtigom diay og mga armas. Dihang wa kabantay ang mga langyaw, giatake sila sa bag-ong mga Kristohanon nga gipangulohan ni Humabon, gipatay ang duha ka bag-ong kapitan ug 26 ka mga sakop. Ang ubang mga Katsila napugos pagkagiw.
-o0o-
Ang 108 nga nahibilin, kasagaran nila samaran ug nangasakit, nipili og bag-ong mga kapitan, silang John Lopez ug Gonzalo Vaz Despinosa. Napugos sila pagsunog sa usa sa tulo ka nahibiling mga barko. Nagdali silang naglawig sa kadagatan nga layo kaayo gikan sa yuta.
Sa orihinal nga 290 ka tripulante, 18 na lay nahibalik sa Espanya, sakay sa usa na lang ka barko, ang "Victoria." Apan ang kredito sa paglibot sa kalibotan giangkon ni Juan Sebastian del Cano. Nahibaw-an na lang ang tinuod nga papel ni Magellan dihang gimantala ni Pigafetta ang iyang sinuwat. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
No comments:
Post a Comment