Arangkada of Leo Lastimosa for December 1, 2009

                        Kapyot sa Pampanga

 

            Karong pormal nang gipasaka ni Pres. Arroyo ang iyang certificate of candidacy pagka kongresista sa Pampanga, nakaginhawa og luag ang iyang mga kaatbang.  Ug ang nagpakabana nga mga hut-ong sa katilingban.  Alang nila nidako ang kahigayonan nga may piniliay sunod tuig.  Nigamay ang kahigayonan nga sabotaheon ni Arroyo ang piniliay karong Mayo aron kalugwayan ang iyang pagpabilin sa gahom.

            Apan di hingpit ang pagsaulog.  Ang iyang pagdagan pagka kongresista nagpasabot nga wa pa diay siya matagbaw.  Bisan kon walo ka tuig na siyang nagtungkawo sa Malakanyang, ikaduhang labing taas sunod sa diktadurang Marcos, di pa gyod diay siya ganahan nga motahan ngadto sa ubang mga tawo pagbanos pagpanimon sa nasud.

                        -o0o-

            Ang iyang pagpabilin sa Malakanyang samtang mangampanya alang sa bag-o niyang katungdanan nagpasabot nga mamintaha gyod diay siya.  Mahimo niyang palihukon ang kinatibuk-ang makinarya sa nasudnong kagamhanan aron paglumos ni bisan kinsa nga mangahas pagbabag sa iyang kadaogan sa distrito.  Kay nabisto na man ang iyang baraha sa kinabag-an sa katawhan, nangita siya og gamayng suok ug gipabusdik ang tanang molupyo aron makalimtan, bisan kadiyot lang, ang iyang kamapahimuslanon.

            Nagpasabot sab ni nga mapasagdan na sab niyang pagduma sa nasud.  Kay sama sa naandan palabihon na sang politikanhon niyang ambisyon.  Padayon ang katimawa sa katawhan.  Padayon ang pagpaburot sa mga nangatungdanan.  Ang bugtong konsuylo mao nga mao na ni ang naandan.

                        -o0o-

            Bisan mahimong mas subsob ang mosunod niyang mga pagduaw sa Pampanga, puno sa 50 na ka pagduaw nga iyang nahimo karong tuiga, ang nagpakabana nga katawhan di gihapon makakumpiyansa.  Way makapugong kon iyang sakyan ang state of emergency sa Maguindanao ug kasilinganang mga lalawigan aron pagtay-og sa nasud, igo nga malawgaw ang piniliay sunod tuig.

            Ang distrito sa Pampanga gamay ra kaayo aron hingpit nga makapapas sa iyang kahakog sa gahom, sa iyang kahigwaos paghupot og dugang gahom ug sa iyang kagusla sa dugang kaharuhay gikan sa hingpit nga gahom.  Ang dapaw sa pinya nga sama niya kamat-an di gyod kasaligan.

                        -o0o-

            Dugay rang giduwaduwaan ni Arroyo ang iyang mga kaatbang.  Gipasayaw-sayaw sa iyang mga pad aron lang mabawo, aron lang pikatan.  May sukaranan ang kahadlok nga bisan usa na lang ka distrito sa Pampanya ang huptan, padayon siya nga nag-una sa tanang paugat.

            Ang iyang mga sinaligan nga naglumbaay paglayat ngadto sa ubang mga partido mahimong mga paon lang.  Aron nga bisan kinsay mobanos sa Malakanyang masangpit gihapon niya sila sa bag-o nilang salida.  Mahimong charter change nga mohimo niyang primero ministro.  O laktod nga impeachment kon tinud-on siya paggukod sa sunod nga presidente.  Way kinutoban ang iyang kapilian.  Maayo na lang nga dugay na siyang naibabaw.  Wa nay laing kapaingnan.  Ug mahimong hapit na.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 30, 2009

          Dugo sa iyang kamot

 

       Si Cebu City Vice Mayor Michael Rama, kansang kandidatura pagka nasudnong presidente sa Vice Mayors League of the Philippines, hingpit nga gipaluyohan sa mga Ampatuan ug mga Mangudadatu ug sa mga bise mayor sa Autonomus Region of Muslim Mindanao (ARMM), may makiangayon nga pangutana:

       Kon nahimo sa tumang kasayon ang pagpatay sa kapin sa 60 ka mga biktima, pila pa kaha ka mga molupyo sa Maguinanao ug kasilinganang mga dapit ang nabiktima sa samang pagpanamastamas, apan di lang mga sakop sa dagkong politikanhong pamilya ni mga sakop sa media maong way nakapahibawo, way nakabantay ug way nangahas paggukod sa bangis nga mga kriminal?

-o0o-

       Gawas sa awaaw nga luna sa Ampatuan, Maguindanao nga gidam-okan sa mga patayng lawas ug mga sakyanan sa mga biktima, wa kahay uban pang killing fields o tinagoan nga mga lubnganan sa ubang bahin sa lalawigan nga klarong nahikawan sa balaod ug kaangayan sud na sa dugay nga panahon?

       Dako ug daghan ang gimbuhaton sa kagamhanan.  Kinahanglang dakpon sa labing daling panahon ang tanang nakasalmot sa paghimo sa usa sa labing pintas nga krimen sa atong panahon.  Apan kinahanglan sang susihon duna bay nahitabo nga nangagi pang mga masaker—di tingali sama katiningob apan gikahadlokan nga nakaangin og mas daghan pang mga biktima, nga gilut-ud-lut-od sa nangaging katuigan.

-o0o-

       Sama sa gipaabot, naglumba ang nagkalainlaing buhatan sa kagamhanan pagpangita og dagkong planggana aron manghunaw og responsibilidad sa paghari-hari sa mga Ampatuan sa Maguindanao.  Apan, samang Pilato, magkabulingit sila sa tanang mga pangabuso nga gipaabot nga hingpit nga mabisto sa mosunod nga mga adlaw.

       Ang militar ug kapolisan angayng mopatin-aw sa kapakyas pagbaraw sa mga pangabuso sa civilian volunteers nga lunod-patay sa mga Ampatuan.  Si Lakas-Kampi-CMD Gilbert Teodoro di kapasalipod sa iyang pagpahimus pagsikit ug pagtabang sa nagbangotan nga mga Mangudadatu sa iyang kapakyas sa mga private army sa Maguindanao ug ARMM sa siya pay defense secretary.

-o0o-

       Bisan si DILG Secretary Ronaldo Puno di kalingkawas.  Bisan sa iyang maisugong pag-awhag nga suspensuhon ang mga Ampatuan gikan sa ilang mga katungdanan.  Di lang tungod sa masaker kon dili tungod sa ubang nangagi nilang pagbudhi sa katawhan.  Nganong wa man ni mahimo ni Puno sa wa pa mahitabo ang masaker?

       Apan ang labing dakong tulisok angayng ihan-ok ngadtong Pres. Arroyo.  Labihan niyang pahimus sa usa sa labing nangalisbo nga piniliay o way piniliay sa Maguindanao niadtong 2004.  Wa siyay gihimo kay gituohang siya man ang labing nakapahimus sa paugat sa mga Ampatuan.  Siya sab ang nagpirma sa kamandoan nga gigamit sa mga Ampatuan pagtukod ug pag-armas sa ilang pribadong kasundalohan.  Kon kamao pa siya nga moduko ug mamalandong, makita ni Arroyo nga nagkadugo ang iyang mga kamot.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 29, 2009

                        Halad sa USC

 

            USC Main Campus—Inanay nang gitak-opan ang nagkalainlaing mga pangalagad sa Grand Halad sa Kapamilya nga gipahigayon dinhi.  Apan wa pa gihapon mohubas ang bagang duot sa katawhan nga nagtapok dinhi aron pagtabang ug pagpahimus sa gitanyag nga mga hinabang.

            Mao ni mahitabo nako sa matag Halad:  Di lang gihapon kong katuo ug wa lang gihapon koy mga pung nga ikahubit sa katahom sa talan-awon kon mag-abot nang mga kapamilya nga may katakos sa pagtabang ug ang mga kapamilya nga labing nagkinahanglan og tabang.  Ang bugtong mahimo mao na lang ang pagpasalamat nga sa makausa pa nahimo na sab ming taytayan aron magkaabot ang mga sakop sa makitawhanon ug manggihatagon nga katilingban.

-o0o-

            Sayon kaayong moabot og minilyon ka pesos ang balor sa mga hinabang nga gitanyag dinhi tibuok adlaw karong adlawa.  Ang kaliboan ka laboratory services naglakip sa libreng chest x-ray, reading eyeglasses, urinalysis, fasting blood sugar (FBS), total cholesterol, blood typing, capillary blood sugar (CBS) ug daghan pang uban.

            Ang labing gidugokan, sama sa naandan, mao ang libreng konsultasyon sa mga doktor ug libreng mga tambal ug ang libreng ibot sa ngipon.  Wa sab papiri ang mga nagda sa ilang mga iro ug iring aron pagpahimus sa libreng veterinary services.  Ingon man ang mga nagpaayo sa gubaon nilang cellphones ug nipahimus sa mga pangalagad sa mga buhatan sa kagamhanan.

-o0o-

            Nagbaha sab ang mga nangaplay sa kaliboan ka bakanteng trabaho nga gitanyag sa local ug overseas job fair sa Department of Manpower Development and Placement (DMDP) sa Dakbayan sa Sugbo ug sa job search ni DMDP Head Fidel Magno.  Ingon man ang mga nipahimus sa libreng notaryo ug pangalagad sa mga abogado.

            Naghuot sab ang mga seminar sa IELTS preview, basic internet skills, breadmaking, soap making, candle making, pilosopiya, ekonomiya, musika, landscaping, interior designing, fashion design, welding, urban agriculture, business planning nga nagtanyag sab og P5,000 nga pasiunang puhonan alang sa 20a ka labing maayong business plans.

-o0o-

            Daghang sang gipanghatag nga mga pagkaon, peppermint tea, mga tsinelas ug mga labakara.  Kasagaran hinuon sa mga nanambong, apil nang pipila ka boluntaryo, nagbawon og ilang kaugalingong pagkaon.

            Mapasalamaton kaayo ang mga nangapil sa tibuok adlaw nga Halad.  Ang mga nagpakitabang, bisan wa tingali mahatagi sa tanan nilang panginahanglan, natagbaw nang namauli sa ilang mga pinuy-anan.  Labawng mapahiyumon ang mga nitanyag sa ilang hinabang.  Bisan sa kadako sa ilang gasto, sa ilang kahimanan, katigayonan, katakos ug panahon.  Alang nila duna gyoy mas gamhanan pa nga puwersa nga nipuno sa ilang kasingkasing ug nipaawas sa ilang diwa.  Hangtod sa sunod nga piyesta sa pangalagad puhon:  Karong Sabado, Disyembre 5, sa Cebu Technological University (CTU) Main Campus sa M.J. Cuenco Ave., Dakbayan sa Sugbo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 28, 2009

                        Kahilom ug kandila

 

            Pagpakahilom.  Sud sa usa ka gutlo.  Mao nay nauyonan sa mga magsisibya sa Sugbo ug sa tibuok nasud.  Aron kusganon nga iprotesta ang linuog nga pagluba sa labing menos 57 ka mga sibilyan, nga naglakip sa kababayen-an ug mga sakop sa media, sa Maguindanao.

            Ang mga magsisibya nga naila sa ilang sibaw nga pagbalita ug kusganon nga mga komentaryo nipili sa pagtak-om sa ilang baba.  Sa pagtun sa ilang dila.  Uban ang panghinaot nga ang ilang hiniusang pagpakahilom, bisan sud lang sa usa ka gutlo, makapadangat og mas sipa nga mensahe.  Kay sa bisan unsang way kinutoban nga paghulagway ug pagsalikway sa lampingasan nga pagbuno sa inosenteng mga kinabuhi.

                        -o0o-

            Ang tanang mga sibyaanan sa radyo, sa AM ug FM, nga sakop sa Kapisanan ng mga Brodkaster ng Pilipinas (KBP), magdungan paghilom sugod sa alas-7:00 hangtod sa alas-7:01 sa buntag.  Ang mga sibyaanan sa telebisyon nga sakop sa KBP moduyog sa protesta pinaagi sa usa sab ka gutlo nga pagpakahilom sa ilang major news programs.

            Ang KBP Cebu Chapter, atol sa gipatawag ni Chairman Carlo Dugaduga sa Aksiyon Radyo nga dinaliang tigom gahapon sa hapon, nagkasabot nga magdungan pagsibya sa opisyal nga pamahayag mahitungod sa masaker sa Maguindanao nga banus-banosan pagbasa sa mga tagduma sa mga sakop nga sibyaanan.  Sa di pa magdungan sa pagpawong sa ilang mga mikropono sa untop alas-7.

                        -o0o-

            Ang Halad sa Kapamilya sa ABS-CBN Channel 3, nga buhi nga manukad sa University of San Carlos (USC) Main Campus alang sa Grand Halad sa Kapamilya karong buntag, buksan sab pinaagi sa usa ka gutlo nga pagpakahilom.  Mga hulagway sa masaker ang makita sa telebisyon dinuyogan sa hingpit nga kahilom.

            Pagmatuod kini nga bisan ang labing dakong piyesta sa libreng mga pangalagad, sa nagkalainlaing mga buhatan sa kagamhanan ug sa pribadong sektor, wa makaipsot gikan sa kalibotanong pagbangotan sa labing duguong adlaw sa atong bag-ong kasaysayan.  Ug nga ang mga nangalagad ug ang mga tabanganan magkahiusa sa pagpamalandong ug pagpangaliya alang sa mga biktima.

                        -o0o-

            May laing kalihokan nga gitakda ang KBP Cebu Chapter pagtunglo sa masaker sa Maguindanao:  Ang "Kandila Para sa Press Freedom" ipahigayon sa alas-6 sa gabii karong Dominggo sa Fuente Osmena Rotunda.  Ang nagpakabana nga mga magsisibya ug ilang mga tigpaminaw magdungan pagdagkot og kandila ug magmartsa palibot sa rotunda hangtod nga maupos ang mga kandila.

            Pinaagi sa ilang pagtapok sa usa sa mga tigbayon sa pakigbisog sa kagawasan sa Sugbo, inabagan sa amag sa dinagkotan nga mga kandila, naglaom ang mga magsisibya ug ang mga tigpaminawan nga mapadangat ngadto sa tanang hingtungdan nga ang masaker sa Mindanao makapalambo lang sa ilang panaghiusa ug mas makapadasig sa pagpanalipod sa ilang katungod sa kamatuoran.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 26, 2009

                        Si Glo ang utok?

 

            Usa sa mga biktima sa masaker sa Maguindanao nakatug-an pila ka gutlo sa wa pa lugosa ug patya nga si Mayor Andal Ampatuan Jr. sa lungsod sa Datu Unsay ang nangu sa 100 ka armadong mga tawo nga nihasi nila.  Ang upat ka survivors sa masaker nitumbok sab niya nga maoy nangu sa masaker.

            Naabtan sa kasundalohan ang backhoe sa Kapitolyo sa Maguindanao, nga gimarkahan sa ngan ni Gobernador Andal Ampatuan Sr., amahan ni Andal Jr., sa gidalidali pagkubkob nga lubnganan sa patayng lawas sa mga biktima.  Ang mga imbestigador sa kapolisan nitumbok na ni Mayor Andal Ampatuan Jr. nga maoy prinsipal nga suspitsado sa linuog nga krimen.

                        -o0o-

            Apan alang sa Malakanyang wa pay igong sukaranan sa pagsikop ni Andal Jr.  Ni sa pagpasaka og bisan unsang kaso batok niya.  Wa pa gani sila kakita og panginahanglan sa pagpatawag ni Andal Jr. aron patubagon sa mga pasangil nga siyay nangu sa labing bangis nga patay sa atong panahon.

            Gisugo hinuon ni Pres. Arroyo ang iyang magtatambag alang sa Mindanao nga si Jesus Dureza sa pagpakigkita sa mga Ampatuan.  Inay paggamit sa bag-ong gideklarar nga state of emergency pagdali pag-imbestigar sa katalagman, ang Malakanyang nipada ni Dureza aron magpahulagway uban sa mga Ampatuan.  Mapagarbuhon pa kaayong nipahibawo si Dureza pagkahuman nga nipasalig ang mga Ampatuan nga motabang sa imbestigasyon.

                        -o0o-

            Di pa na mao.  Si Dureza niingon nga wa niya pangutan-a ang mga Ampatuan sa mga pasangil nga silay responsable sa pag-ihaw sa mga dumadapig ni Bise Mayor Esmael Mangudadatu bisan pa kon kasagaran nila kababayen-an ug bisan pa kon gikuyogan sila sa mga sakop sa media.

            Nagpaabot ang tibuok kalibotan, nga nakugang ug nagbangotan sa makapabukal sa dugo nga pasundayag sa kapintas, og bisan ek na lang gikan sa mga Ampatuan.  Apan si Dureza, nga kanhi sakop sa media, nipili pagpakigsulti nila mahitungod sa kahimtang sa panahon.

                        -o0o-

            Nabaniog sa Maguindanao ug kasilinganang mga lalawigan ang gamhanan ug makalilisang nga private army sa mga Ampatuan.  Nga naglakip sa batan-on pa kaayong mga manggugubat.

            Dako og papel si Pres. Arroyo sa pagkatukod ug paglambo sa private army sa mga Ampatuan.  Bisan sa pagdili sa batakang balaod sa pribadong armadong mga grupo, gitugotan ni Arroyo ang mga Ampatuan ug ubang lokal nga mga opisyal sa mga dapit nga nahulga sa rebelyon sa mga Muslim ug mga komunista, sa pag-armas sa mga sibilyan nga gitawag og civilian volunteer organizations (CVOs).  Sa ato pa, dako ang kahigayonan nga buhis sa katawhan ang gisuhol sa armadong mga tawo, gipamalit sa mga armas ug mga bala nga gigamit sa masaker ug sa backhoe nga gigamit sa paglubong sa patayng lawas sa mga biktima.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 25, 2009

                        Masaker sa Maguindanao

 

            Ang masaker sa Maguindanao maoy labing uwahi ug labing duguon nga pahinumdom sa kahuyang ug kabusluton sa mga balaod sa atong nasud karon.  Ang dul-an sa 50 ka mga biktima, nga 24 ka patayng lawas pa lang ang naugkat, maoy labing uwahing napukan sa kapakyas, o pagdumili, sa kagamhanan pagpatuman sa balaod.

            Ang pagluba sa mga biktima sa ilang panaw paingon sa Shariff Aguak, ulohan sa Maguindanao, nahitabo sab dinhi sa Sugbo ug sa ubang bahin sa nasud.  Di tingali sama kabangis ug kamakapakugang.  Apan kon ipunon ang mga biktima sa pat-ak-pat-ak nga pinatyanay, mas daghan pa ang nanghay-ad.  Kansang mga tagtungod padayon pang naghilak og hustisya.

                        -o0o-

            Gitataw ni Pres. Arroyo nga ang linuog nga panghitabo sa Maguindanao way luna sa usa ka sibilisadong katilingban.  Maayo tingali nga sa di pa magbuwa ang baba ni Arroyo pagpasalig na sab og hustisya sa mga biktima, moduko siyag dyutay.  Aron pagsud-ong sa nagkadugo niyang mga kamot.

            Kon wa pa lang unta gamita ni Arroyo ang warlords sa Maguindanao ug ubang mga teritoryo alang sa iyang hakog nga politikanhong mga ambisyon, kon gidis-armahan pa lang unta niya ang armadong mga pundok sa Maguindanao ug ubang mga dapit, bisan pa kon mga berdugo sila sa iyang mga alyado, wa unta mobanaw ang dugo sa Maguindanao nga nakapakugang sa tibuok kalibotan.

                        -o0o-

            Hangtod sa akong pagsuwat ini, niabot na og 13 ka patayng lawas sa mga sakop sa media ang naugkat ug nailhan:  Ian Toblan, Leah Dalmacio, Gina dela Cruz, Marites Cabutas, Bart Maravilla (Bombo Radyo), Joy Duhay, Henry Araneta (DZRH Cotabato), Andy Teodoro, Bong Reblando (Manila Bulletin), Mac-Mac Areola, Jimmy Cabillo, Neneng Montano (DXCP) ug Nap Salaysay (Mindanao Gazzette).

            Igo lang silang nisaksi sa talagsaong panghitabo:  Human sa daghang katuigan sa pagdominar sa usa lang ka pamilya sa pamolitika sa Maguindanao, may nangisog na gyod pagsukol sa mga Ampatuan.  Way bisan unsang katin-awan sa "rido," ang binaslanay sa nagdumtanay nga mga pamilya, ang makapatin-aw sa ilang pagkaduhig.

                        -o0o-

            Laing timaan sa lapad nga pagduda sa mga kaatbang ni Arroyo sa matag lakang niya, gipasanginlan na karon ang Malakanyang nga mahimong may labot sa masaker ug gamiton ang state of emergency sa Maguindanao aron magpabilin si Arroyo sa gahom lapas sa 2010.

            Nitakda sila og duha ka sukdanan:  Una, kon dis-armahan ang giingong private army sa mga Ampatuan, maposasan ang 100 ka armadong mga suspitsado apil nang usa ka mayor ug hepe sa kapolisan ug mabalhog sa bilanggoan ang tanang responsable sa bangis nga krimen, tinuod gyong pagpatigbabaw sa balaod; apan ikaduha, kon masundan og laing duguong mga hitabo sa Mindanao ug dasonan og pagpamomba sa Metro Manila, lain na gyod og tuyo si Arroyo.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 24, 2009

                        Lugapak si Glo

 

            Kon may uwaw pang hingtungdan, hagbay ra siyang nikagiw.  Kon bisan may gamay na lang unta nga kaikog, hagbay ra untang nilayas.  Sa labing uwahing survey sa Pulse Asia, usa sa duha (51%) ka Pilipinhon wa matagbaw sa pagtuman ni Pres. Arroyo sa iyang trabaho ug usa sa matag duha (52%) way pagsalig niya.

            Apan si Arroyo di lang determinado nga motiwas sa iyang termino, kon makalusot, mahimo pa ganing magpabilin sa gahom lapas sa 2010.  Sukad sa 2004, nagtungkawo siya sa Malakanyang taliwa sa sibaw nga pagduda nga kinawat ang iyang mandato.  Ang iyang paugat niadto mahimong sumpayan og dugang palusot.  Kon ato siyang tugotan.

                        -o0o-

            Ang daghang mga pangagpas sa mamahimong buhaton ni Arroyo mabahin sa duha:  Una, aron paglugway sa iyang gahom; ug ikaduha, aron pagtino nga di siya mabilanggo sama ni kanhi presidente Joseph Estrada kon wa na sa Malakanyang.

            Sa unang kategoriya, gipasanginlan siya nga modeklarar og martial law ginamit ang kidnappings sa Mindanao ug mga pagpamomba sa Metro Manila; mokanselar sa piniliay sa Mayo sunod tuig; ug mosabotahe sa automation aron mapugos ang Comelec pagbalik sa manu-manong piniliay nga mas daling matikas.  Sa ikaduhang kategoriya, gipasanginlan siyang mag-kongresista sa Pampanga aron ma-speaker; mag-primero ministro kon molampos ang charter change; ug mag-presidente sa constitutional convention kay dunay immunity.

                        -o0o-

            Ang kalibog sa sunod niyang lakang maoy ampay ni Arroyo.  Nabaraw niya ang tanang pagsuway sa oposisyon pagpalagpot niya sa katungdanan tungod sa kapakyas paghiusa sa iyang mga kaatbang.  Kay naglibog sila, nilampos si Arroyo pagsabong ug pag-unay nila.

            Kay lisod apson ang iyang salida, si Arroyo kanunayng mag-una og duha ngadto sa tulo ka lakang kay sa iyang mga kaatbang.  Mao nga di kasaulog ang oposisyon nga pabiling nangiwit ang mga kandidato sa Malakanyang, kay gidudahan nga kabahin sa maniobra ni Arroyo ang pagbaha sa mga sinaligan sa Lakas-Kami-CMD ngadto sa mga partido sa oposisyon.

                        -o0o-

            Apan bisan unsa pa kamat-an si Arroyo, ang pagduda sa kinabag-an sa mga Pilipinhon niya ug sa iyang pamunoan, maoy bug-at nga bato nga mopugong sa bisan unsang kiat nga iyang nahunahunaan.  Di mahitabong makigkonsabo niya ang kasundalohan ug ubang mga institusyon, apil nang iyang alyadong mga politiko, kon ang katawhan nay ilang ikabangga.

            Bisan sa pagpalihok ni Arroyo sa gamhanan niyang makinarya sa propaganda, bisan sa pagpalihok sa nagkalainlaing nasudnong mga buhatan paglingla sa katawhan, wa mada sa hulhog ang kinabag-an.  Padayon silang nagtamod sa kamatuoran ug nibarug alang sa katarung, bisan sa kapakyas sa demokratikanhong mga institusyon pagpanalipod sa ilang interes.  Salamat sa way kinutoban nga pagpakabana sa katawhan, way laing kapaingnan si Arroyo gawas sa pagbiya sa Malakanyang.  Ug paghanig daan aron di molugapak sa iyang mahagbongan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 23, 2009

                   Gilawalawaan

 

          Tungod sa kalangay sa paghusay sa mga kaso nga nasang-at sa buhatan sa Ombudsman, ug sa kakadudahan sa kaligdong sa ilang labing dagkong mga opisyal, pipila ka mga opisyal sa Visayas Ombudsman nidangop na lang sa pagkumbinser sa nagkasungi nga mga partido sa pag-areglo sa ilang kontrobersiya.  Bisan kon ang pasangil naglambigit og seryusong kalapasan sa balaod, ang lokal nga mga opisyal sa Ombudsman modasig sa mga hingtungdan nga magsabutsabot na lang.

          Di ko gustong motuo nga nagtinapolan sila.  O naglikay og trabaho.  Napuno na lang gyod tingali sa mga reklamo sa kalangay sa mga kaso nga ilang giatiman nga natanggong sa ilang ulohang buhatan.  Di pa gyod silang kagarantiya sa kamakiangayon sa resolusyon.  Kon duna man.

-o0o-

          Apil sa nitiyabaw ning kamahiligon sa Ombudsman sa areglo mao ang mga konsehal sa barangay.  Nga nangreklamo nga wa sila hatagi sa kapitan sa ilang cash gift sa niaging tuig kay wa sila mopirma sa resolusyon sa konseho sa barangay.  Wa sila mopirma kay gawas sa cash gift ang resolusyon naghisgot og mga butang nga wa nila matuki sa konseho.

          Ang DILG nipasidaan sa kapitan nga dakong kalapasan sa balaod ang iyang gihimo.  Apan nagpapating ang kapitan.  Maong napugos ang mga konsehal pagdangop sa Ombudsman.  Nabawo sila pagkahibawo nga ang bantang kaayong paugat sa ilang kapitan mahimo ra man diay gihapong aregluhon.

-o0o-

          Nga tingali, sa kataposan sa adlaw, mas makiangayon alang sa tanang hingtungdan.  Kay kon kasuhon gyod, way nahibawo kanus-a mahuman paghusay.  Ang bisan unsang mga rekomendasyon sa lokal nga graft investigators kinahanglan pa nga ipada aron sublion sa ilang ulohang buhatan.

          Ang buhatan ni Ombudsman Merceditas Gutierrez wa mabantog sa iyang kakugihan.  Dako ang kahigayonan nga maabtan ang kaso og pila ka katuigan, sama sa nag-unang mga kaso nga padayong giyak-an.  Mahimong moabot na lang sab ang sunod nga piniliay sa barangay, di pa madawat sa mga konsehal ang ilang cash gift.

-o0o-

          Duna koy listahan sa mga kaso nga gilawalawaan na.  Di man paigo ning atong luna kon iapil ang tanan, tuguting ako lang hisgutan ang duha sa mga kaso nga akoy nakabisto:  Una, ang pagpamalit sa Dakbayan sa Sugbo og makahilo ug di maong kemikal batok sa dengue; ug, ikaduha, ang mga pasangil nga gihimong diploma mill ang CSCST.

          Nadugangan na lang nangamatay sa dengue, wa pay sangpotanan ang imbestigasyon sa Ombudsman sa pagpamalit sa dakbayan og kemikal, bisan gitambagan sa DOH nga di epektibo batok sa dengue, nga di maoy ilang giaprobahan.  Natangtang na lang ang kanhi presidente sa CSCST, nga nahimo nang Cebu Technological University, wa pay resulta ang pakisusi nganong tagtulo ka doctorates ang nakuha sa mga tagduma sa tulonghaan sa usa lang ka semestre.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 22, 2009

              Likay sa mga nuog

 

       Di lang si Senador Noynoy Aquino ang nagkapuliki sa pagbalanse sa iyang saad pagbanhaw sa kaligdong sa pamolitika sa nasud ug sa panginahanglan sa tabang sa tang-an nga mga politiko aron pagtino sa iyang kadaogan sa umaabot nga piniliay.  Hapit ang tanang kandidato pagka presidente ug ang ilang politikanhong mga partido gipanglabdan sa ilang ulo pagpatigbabaw sa iyang gisaad nga kausaban ug ang mas dinalian nga panginahanglan sa pagbanos sa Malakanyang.

       Ang katakos ni Aquino pagpangu sa nasud giingong masuwayan kon iyang makumbinser silang Serge Osmena ug Ralph Recto paghiusa.  Si Senador Manny Villar masuwayan sab kon makumbinser ang militanteng mga pundok pagdawat ni Bongbong Marcos ug sa KBL.

-o0o-

       Malipayon nga suliran ang kang Aquino.  Tungod sa kataas sa iyang popularity ratings sa surveys sa SWS ug Pulse Asia, daghan ang gustong motapon sa Liberal Party.  Apan pipila nila kaatbang sa iyang mga sinaligan, sama ni Recto, ug ang uban kaatbang gyod sa iyang mga ginikanan, sama sa mga Floirendo ug ubang alyado ni Pres. Arroyo ug ni kanhi diktador Ferdinand Marcos sa Mindanao.

       Apan kon di magbantay si Aquino, kon bisan kinsa na lang nga gustong mobali ang iyang dawaton, asa man punita ang iyang kaligdong?  Nga maoy labing dako niyang alas ug maoy nakahimo niyang simbolo sa paglaom sa paglingkawas sa nangalisbong pamunoan ni Arroyo?

-o0o-

       Natay-og sab si Villar ug ang iyang Nacionalista Party.  Human naka-iskor sa pag-uyon ni Senador Loren Legarda pakigpares niya (bisan way bendisyon sa NPC) ug sa pakig-alyansa sa mga Marcos ug sa KBL, nameligro ron si Villar nga talikdan sa militanteng mga pundok nga nipili unta niya, inay nilang Aquino o Senador Chiz Escudero.

       Masabot sab ang wa pagdayon nilang Satur Ocampo ug Liza Maza pagpahibawo sa ilang kandidatura pagka senador ubos sa partido ni Villar.  Kay unsaon man nila pagpasabot sa katawhan sa ilang pakig-alyansa sa anak ni Marcos nga maoy nilutos nila ug nilangkat sa kagawasan sa nasud ug sa katawhan?

-o0o-

       Mas klaro kinsay mga dumadapig nilang Gilberto Teodoro sa Lakas-Kampi-CMD ug kanhi presidente Joseph Estrada.  Wa silay suliran sa nagkasungi nga mga baruganan sa mga politiko ug mga pundok nga nagpaluyo nila.  Ang mas dako nilang labad sa ulo mao nga kon kinsa na lay mahibilin nga mounong nila.

       Silang Teodoro ug Estrada ang nag-una sa surveys—kon pagamyanay sa ratings ang hisgutan—kang Teodoro 2%, samtang kang Estrada 11% na lang (lupig gani siyang Escudero nga wa pa motino unsay daganan).  Labing klarong ebidensiya nga naglisod silang Teodoro ug Estrada pagpangumbinser og mga politiko nga modagan uban nila mao ang ilang paghimong guest candidates pagka senador sa gikaintapang mga trapo—silang Juan Ponce Enrile ug Miriam Defensor Santiago.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 21, 2009

          Hinigtan sa ilong

 

       Si Ombudsman Merceditas Gutierrez, bisan pa sa kaabunda sa ebidensiya nga tua kapusta ni Pres. Arroyo ug ni First Gentleman Mike Arroyo, ug bisan sa mas klaro nga pagyaka sa mga kasong pagpangawkaw nga gipasaka batok sa mga alyado sa Malakanyang, di mahimong ikiha.  Duna siyay immunity from suit.  Madutlan lang siya kon pasakaan og impeachment complaint sa Kongreso.

       Apan lisod sab siyang ma-impeach.  Ang makabungog nga mayoriya sa mga alyado ni Arroyo sa Kongreso maoy nibasura sa impeachment complaint batok ni Gutierrez karong semanaha.  Kon mohinayon pagdagan pagka kongresista sa Pampanga si Arroyo, ug kon tinuod nga nangambisyon nga mamahimong sunod nga speaker sa House, padayon nga di matandog si Gutierrez.

-o0o-

       Mahinungdanon kaayo si Gutierrez alang sa mga Arroyo.  Kon di na magsilbi ang mga maniobra paglugway sa iyang gahom, mapupos nang termino ni Arroyo sa 2010.  Si Gutierrez magpabilin nga Ombudsman hangtod sa 2012.  Kon padayong kapanalipdan ni Arroyo si Gutierrez sa ombudsman, bisan kon di na siyay magtungkawo sa Malakanyang, makatug siya nga maghayang.

       Bisan gukdon pa sa bag-ong pamunoan ang magtiayong Arroyo, si Gutierrez naa sa labing maayong posisyon pagbaraw sa magpungasi nga mga kaso.  O paglasaw ug paglawgaw sa mga ebidensiya.  Nga ang Sandiganbayan way laing kapilian gawas sa pagbasura sa bisan unsang mga pasangil sa pagpangawkaw batok sa mga Arroyo.

-o0o-

       Mao nga bisan maghilak pa ta og dugo, bisan magbunatagay pa ta og minatay, himatyon na gyod, kon wa pa man hingpit nga namatay, ang kaligdong sa buhatan sa Ombudsman.  Bisan unsa kakugihan sa graft investigators, bisan unsa kabuotan sa ubang mga opisyal, apan kon ang punoan mismo nahigtan na sa ilong, ang pag-atiman sa mga kasong pagpangawkaw di na gyod magkadimao.

       Di kinahanglan nga ang mga nag-atubang og kaso sa Ombudsman mosuburno ug magluhudluhod atubangan ni Gutierrez.  Ang bugtong nilang himuon mao ang pagbaiid sa Malakanyang, labi na kon nakatabang sa pagpangawat og mandato niadtong 2004, garantisadong yak-an hangtod siyam-siyaman ang ilang kaso.

-o0o-

       Unsa man ang angayang himuon sa ligdong ug buotan nga mga kawani ug mga opisyal sa Visayas Ombudsman?  Nga bisan unsa kalig-on sa ilang mga ebidensiya, kon ang maig-an sikit sa luwag sa Malakanyang, seguro man nga di ka-first base sa kaangayan?  Kon duna silay pailob, sundon lang ang tambag sa katiguwangan, palabyon lang una ang unos.  Apan kon giluod na sa ilang kahimtang nga peligro hinuong matakdan sa kalang-og, mas maayo tingali nga mobiya ug mangita og laing kahinguhaan.

          Si Deputy Ombudsman Pelagio Apostol, sama ni Gutierrez, di makiha ug matangtang lang pinaagi sa impeachment.  Hinaot nga inay magpagamit pagluok sa mga linupigan ug pagdupa sa mga mapahimuslanon, malamdagan siya sa diwa sa Espiritu Santo ug mo-resign.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 20, 2009

                        Itoy sa Malakanyang

 

            Unsa may himuon ni Ombudsman Merceditas Gutierrez sa iyang pagduaw sa Sugbo karong adlawa?  Magsaulog ba sa iyang pagka absuwelto human gibasura sa Kongreso ang kasong impeachment nga gipasaka batok niya?  O mokanta na sab og "Pilipinas kong mahal" sama sa iyang gihimo sa pagduaw dinhi sa niaging tuig?

            Mangahas ko pagtambag ni Gutierrez:  Ayaw paghilas-hilas pagsaulog sa pagkabasura sa impeachment complaint batok nimo—kay nahibawong mga Sugbuanon nga ang Kongreso gidominahan sa mga kongresista nga, sama nimo, mga itoy sa magtiayong Arroyo; ug ayaw na lang intawon patugatuga og kanta.  Mokanta man o magsaulog, kuyaw kang batuon sa mga Sugbuanon nga wa malingaw sa salida sa imong buhatan.

                        -o0o-

            Sa iyang labing unang pagduaw sa Sugbo isip Tanodbayan, si Gutierrez nipirma og kauyonan uban sa mga magpapatigayon sa Dakbayan sa Lapulapu.  Gipasidunggan niya sila ug gihimo nga mga kaabag sa kampanya batok sa pangurakot.

            Maong nadasig ang mga magpapatigayon pagbutyag sa ilang gipasangil nga kahiwian sa pamunoan ni Mayor Arturo Radaza.  Gani, nipasaka sila og kasong pagpangawkaw tungod sa pagpamalit ni Radaza og personal computers nga giingong overpriced, ang uban gitaod sa mga tulonghaan nga way kuryente.  Masulub-on ko nga motaho ninyo nga hangtod karon, human sa pila ka tuig nang pagkatanggong sa kaso, padayon nga giyak-an ni Gutierrez ang reklamo batok ni Radaza.

                        -o0o-

            Sa kasamtangan, nipasangil ang mga magpapatigayon nga gigukod silang Radaza.  Salamat sa ilang pagtuo sa pasalig ni Gutierrez, ang ila karong mga patigayon ang naapiki.  Di angayng mahibung si Gutierrez kon bugnaw ang pagsugat sa mga Sugbuanon niya sa tugpahanan.  Mahimong pipila nila mga magpapatigayon sa Opon nga iyang gibudhian.

            Kay wa man gyod matay-og si Radaza, nga giingong mas sikit sa luwag sa Malakanyang kay sa mga gidangpan sa nagpakabana nga mga magpapatigayon sa Opon, usa sa mga nibarug nihukom na lang sa pagdagan pagka mayor sa umaabot nga piniliay.  Tungod sa kainutil sa Ombudsman, mosuway na lang pagbanos sa gahom aron makab-ot ang gitinguhang kausaban.

                        -o0o-

            Unsaon man sab pagpasabot ni Gutierrez ang padayon nga pagyaka sa iyang buhatan sa mga kaso nga nanukad sa higanteng mga eskandalo sa niaging Asean Summit sa Sugbo?  Nganong wa pa man gyod kalihok ang nabisto nga overpriced ug substandard nga surveillance cameras?  Nganong wa pa man sab kairog ang pakisusi sa mga pasangil sa overpricing ug pagpanlaktod sa pagtukod sa Cebu International Convention Center?

            Napasaka na untang mga kaso sa overpriced nga decorative lampposts sa Sandiganbayan, apan gibakwi ug giusab-usab ra sab.  Nagtuo ba gyod si Gutierrez nga iyang mailad ang mga Sugbuanon ug ubang nagpakabana nga mga magbubuhis—nga may kaisog ug kaligdong siyang moggukod sa mga kurakot nga mga opisyal nga, sama niya, mga itoy sa Malakanyang?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 18, 2009

                        Lingla sa lana

 

            Karon nabisto na gyod.  Kon unsay tinuod nga gipasabot ni Energy Secretary Angelo Reyes sa iyang pasalig nga na-audit na ang mga libro sa higanteng mga kompaniya sa lana.  Di gyod diay siya maoy nangunay sa pagsusi sa books of accounts sa Petron, Shell ug Chevron (kanhi Caltex), sukwahi sa iyang nahaunang pangangkon.

            Ang naghimo sa audit mao ang SyCip Gorres Velayo & Co. (SGV & Co.), ang labing dakong kompaniya nga nangalagad sa nagkalainlaing propesyon sa nasud karon.  Matod ni Reyes siyay niawhag sa SGV kay silay labing takos nga mosubli sa mga libro sa mga kompaniya sa lana.  Mapagarbuhon pang nitataw nga wa siya pabayra sa ilang serbisyo.

                        -o0o-

            Duna lay gamayng problema.  Ang SGV mao ang sinuholan nga auditors sa kasagaran sa mga kompaniya sa lana.  Unsaon man nato pagsalig sa kaligdong sa audit sa SGV nga naa man sila sa payroll sa higanteng mga kompaniya nga gidudahang nagpaburot sa ilang ginansiya?

            May sukaranan ang pasangil ni Senate President Juan Ponce Enrile nga ang pagduol ni Reyes sa SGV dakong binuang.  Kay way kalainan sa pag-awhag sa usa ka abogado sa pag-unay sa iyang kaugalingong mga kliyente.  Kalain gyod diay ning pamunoang Arroyo.  Gawas diay nga wa magtagad pagtuman sa ilang gimbuhaton, nitugyan pa sa mga kompaniya sa lana pagsusi sa ilang kaugalingong patigayon.

                        -o0o-

            Matod ni Reyes nibalibad nang Commission on Audit (COA) nga ang ilang hurisdiksiyon kutob ra sa mga buhatan sa kagamhanan, way labot ang pribadong mga korporasyon.  Apan niangkon siya sa samang higayon nga may gahom si Presidente Arroyo sa pagsusi may sukaranan bang sibaw nga mga pagduda nga gipaburot pag-ayong presyo sa lana.

            Nga maoy lisod ipatin-aw sa Malakanyang.  Nganong wa man maggunok si Arroyo sud sa daghan na uyamot nga katuigan batok sa mga kompaniya sa lana?  Bisan kon ang iyang kaugalingong sakop sa gabinete, si kanhi Neda secretary general Ralph Recto, nipagawas na sa ilang kuwentada nga overpriced baleg P8 matag litro ang mga produkto sa lana.  Ug bisan kon gimandoan na siya sa hukmanan pag-audit sa Petron, Shell ug Chevron.

                        -o0o-

            Nisugyot si Enrile nga ang Bureau of Internal Revenue (BIR), Department of Energy (DOE) ug Department of Justice (DOJ) ang angayng pagsusi kon pila gyod ang kita sa mga kompaniya sa lana ug kon unsa kamakiangayon sa ilang pagtakda sa presyo sa ilang mga produkto.

            Ang oil deregulation law nitahas sa DOE ug DOJ sa pagsusi sa mga libro sa mga kompaniya sa lana matag karon ug unya.  Apan, nakatag-an ka, wa ni ipatuman sa kagamhanan.  Ang matinud-anong gipatuman ni Arroyo mao rang mga probisyon nga naghatag og katungod sa Petron, Shell ug Chevron pagpasaka sa ilang presyo sa way pagpananghid sa kagamhanan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 16, 2009

                        Kulatang way sama

 

            Si bisan kinsang nagduda sa katakos ug kakusgan ni Miguel Angel Cotto, nga nakahimo niyang labing gikahadlokan nga welterweight sa atong panahon, nakugang sa ilang nasaksihan sa unang hugna sa ilang sangka ni Manny Pacquiao.  Gipasundayag dayong Cotto ang witik sa iyang jabs ug gipakaging dayon si Pacquiao sa iyang left hook.

            Bisan ang labing lunod patay nga mga dumadapig ni Pacquiao nabalaka.  Ang gisaad ni Freddie Roach nga kulatahon dayon nila si Cotto sa unang hugna, aron makalimot sa bisan unsang daotang gilaraw batok ni Pacquiao, wa mahitabo.  Ug natay-og si Pacquiao sa pasiunang kulata gikan sa mas dako ug mas gamhanang kampeyon.

-o0o-

            Gi-detalye sa Los Angeles Times unsay nahitabo sa unang hugna:  Si Cotto nakapatugpa dayon og jab.  Ang wala ni Cotto nakaigo sa nawong ni Pacquiao.  Bisan sa pagsalipod ni Cotto sa iyang ulo, nakapasud og wala si Pacquiao.  Apan nakabawos si Cotto og kumbinasyon sa lawas ni Pacquiao.  Nasalta ang ulo ni Pacquiao sa duha ka jabs ni Cotto.  Ang sagunson nga bawos ni Pacquiao nasagang ni Cotto.  Ang tulo ka maghuhukom managsamag score, 10-9, alang ni Cotto.

            Sa ikaduhang hugna, si Cotto padayong nikulata sa lawas ni Pacquiao.  Naigo sa iyang wala ang ulo ni Pacquiao ug nakapasud og laing duha sa lawas sa pa mobawos og kumbinasyon si Pacquiao.  Nihasmag si Pacquiao ug nakaigo.  Apan nakabawos og kumbinasyon si Cotto.  Ang nag-uwang mga kumo ni Pacquiao ang nitapos sa hugna.  10-9 nang score pulos alang ni Pacquiao.

-o0o-

            Sa ikatulong hugna, gipatumba ni Pacquiao si Cotto.  Dihang nakabarug, gigisian sa tuong mata.  Sa ikatulong hugna, kusog kaayong kumo ni Cotto nisabak sa kutukuto ni Pacquiao.  Apan wa makit-i ni Cotto diin gikan ang duha ka kusog kaayong wala nga uppercut ni Pacquiao nga nakapatumba niya sa ikaduhang higayon, 20 segundos ang nahibilin.  Gitiwasan unta siyang Pacquiao apan naluwas si Cotto sa bagting.

            Sa ikalimang hugna, namahuway sila.  Nakapasud si Cotto og kusog nga uppercut.  Apan nadaog ni Pacquiao ang hugna pinaagi sa kumbinasyon sa tiyan ug suwang ni Cotto.

-o0o-

            Sa ikaunom nga hugna, wa nang kasagang si Cotto sa bombardiyo ni Pacquiao.  Gihayhay siya sa pisi, gigisian sa wang mata ug gipabarag na sab.  Sa ikapito, padayon ang paglamba ni Pacquiao kang Cotto sa pisi.  Nakabawos pa si Cotto apan di na gyong kapiog.

            Sa ikawalo, nidagan na si Cotto.  Naggusbat diayng iyang abaga.  Wa na ganing katultol sa iyang lingkoranan.  Sa ikasiyam, padayong bangis nga kulata, niluwa nag dugo si Cotto.  Sa ikanapu, nibiya ang asawa ug mga anak ni Cotto ug nanghilak nang iyang corner.  Sa ika-11, padayong pagdagan ni Cotto apan nakulatahan gihapon.  Niluwag dugang dugo.  Sa ika-12, human sa 55 segundos, gihunong sa referee ang masaker.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 15, 2009

              Boksing sa Twitter

 

       Suwayan nakog cover ang sangka nilang Manny Pacquiao ug Miguel Cotto pinaagi sa Twitter ug Facebook.  Kon nadestino pa ko sa studio ug maoy mag-atubang sa mikropono sa DYAB Abante Bisaya, kay wa man mi pagtugot paghimo og buhi nga paghulagway sa sinumbagay, ablihan lang nakong twitter.com ug sundon ang tanang tweets nga dunay "Pacquiao" o "Cotto."

       Apan kay magtan-aw man ko sa live TV coverage sa sangka pinaagi sa SkyCable sa pinuy-anan sa suod nakong higala (nga taguon lang nato sa ngan nga Manny Limtong) sa Mabolo, akoy mangahas paghulagway sa sangka di pinaagi sa mikropono, nga maoy akong naandan, kon dili pinaagi sa akong twitter ug FB updates.

-o0o-

       Ang akong labing dakong suliran mao nga mas paspas kong mosulti kay sa mosuwat.  Para pasar rang akong grado sa typing sa kolehiyo ug wa molambo ang akong katakos karong wa nay makinilya.  Pun-an pa sa kagamay sa keyboards sa akong telepono ug laptop nga maoy akong gamiton.

       Salamat na lang nga, lahi sa radyo, di ko maproblema sa dead air.  Apan kinahanglan gihapon nakong apason ang tanang mahinungdanong mga panghitabo—unsang kumoa ang gibuhian nilang Pacquiao ug Cotto, diin naigo, unsay dagway nila dihang nanukmag o naigo, unsang orasa nahuman ang sangka ug pilay score sa matag maghuhukom kon way knockout.

-o0o-

       Gisuwayan na ni nako sa away nilang Manny Pacquiao ug Ricky Hatton.  Apan labihang paspasa nga natumba ni Hatton nga naglumpayat ug nagsaulog na ang tibuok Pamilyang Limtong wa pa gani kong kahuman og hulagway unsay nahitabo sa unang hugna.

       Hinaot nga mas paspas na kong maka-post sa akong updates karon.  Di man hinuon ni lumba kay wa may korona ang unang makapahibawo sa pagdaog (o pagkapilde, simbako!) ni Pacquiao.  Apan gusto lang kong motampo sa minilyon ka tweets nga mahilakip sa tinuoray gyong kalibotanon nga paghulagway sa gikahinaman nga sangka.

-o0o-

       Daghan ang makakuha sa akong FB updates kay niabot na man ko sa limitasyon nga lima ka libo ka "friends."  Apan mas daghan pa gyod ang makasunod sa akong tweets.  Kay makabasa man ang minilyon nga naggamit sa Twitter sa nagkalainlaing kanasuran sa kalibotan, bisan ang mga wa mag-"follow" nako, pinaagi sa ilang pag-search sa duha sa labing init nga mga pung sa internet karon, ang "Pacquiao" ug "Cotto."

       Mao ni labing dakong bentaha sa Twitter batok sa Facebook.  Sa FB, ikaw ra ug imong "friends" ang magsayranay.  Sa Twitter, mabasahan sa tibuok kalibotan ang kasayuran nga imong gipakisaw-an.  Wa nay network, ni pamantalaan, nga magbuot unsay imong mabasahan.  Kon gusto kang mosusi di ba ko magpakauwaw sa akong patugatuga nga tweets mahitungod nilang Pacquiao ug Cotto, mahimo ninyong i-follow ang http://twitter.com/dyabsports.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 11, 2009

                        Lansis ni Reyes

 

            Lain gyod og sabaw si Energy Secretary Angelo Reyes.  Siya ang nangunay pagpasidaan sa katawhan sa nag-ung-ong nga kanihit sa suplay sa lana sa nasud.  Matod niya ang imbentaryo karon sa mga kompaniya sa lana molungtad na lang og gikan sa usa ngadto sa duha ka semana.

            Si Reyes ra sab ang niawhag sa katawhan nga magpabilin nga kalma bisan sa makapakugang nga kasayuran nga iyang gibutyag.  Mora siyang palahubog nga way tarung kabuot nga nigamit og posporo pagduslit sa atop sa payag nga hinimo sa gaay nga kugon.  Dihang naglumpayat na sa kakuyaw ang tagbalay, siya ra sab ang nipasalig nga magkawos og tubig.

                        -o0o-

            Diin man kuhaa ni Reyes ang iyang numero?  Nga di abtan og pasko ang pundong lana sa nasud karon?  Ang mga kompaniya, bisan sa ilang kampanya sa pagpanghudlat human ipahamtang ang price control sa Metro Manila ug Luzon, wa kahunahuna paghadlok sa katawhan nga hapit na mahurot ang ilang mga produkto.

            Si Justice Secretary Agnes Devanadera maoy nipasumbingay nga kinuha rang Reyes ang iyang kasayuran gikan sa tumoy sa iyang hinapay.  Matod ni Devanadera sa ilang tigom uban sa mga representante sa mga kompaniya sa lana, way naghisgot og kanihit sa suplay.  Gani nipasalig pa ang mga magpapatigayon nga duna pa silay igong suplay sa lana.

                        -o0o-

            Si Reyes sab ang maisugon nga nakiglalis ni kanhi Neda secretary general Ralph Recto.  Nga maoy nibisto pila na ka buwan ang nilabay nga gipaburot pag-ayo ang presyo sa lana dinhi sa Pilipinas kon itandi sa presyo sa merkado sa kalibotan.

            Inay susihon ang kuwentada ni Recto, aron maggamit pagtuman sa tahas sa iyang buhatan pagsubli sa kamakiangayon sa sunudsunod nga usbaw ug nihit kaayong us-os sa presyo sa lana, gipasanginlan na hinuon ni Reyes si Recto nga namolitika.  Nibiya si Recto sa gabinete nga wa mahusay ang kontrobersiya.  Klarong diin kapusta ang Malakanyang sa away nilang duha.

                        -o0o-

            Mas klaro hain kapusta si Reyes.  Inay manalipod sa mga konsumidor sa lana nga maoy kinabag-an, nahimo na hinuon siyang turutot sa mga kompaniya sa lana.  Siyay tigpasabot ug tigpanalipod sa way kinutoban nilang kahakog og dugang ginansiya.

            Dihay higayon nga nipasidaan si Reyes sa mga kompaniya sa lana sa di pagpatuyang sa pagpasaka sa presyo kay nitidlom ang presyo sa merkado sa kalibotan.  Apan way gihimo dihang gisupak ang iyang pasidaan.  Si Reyes sab ang nangangkon nga nakakita sa mga libro sa mga kompaniya ug sa kamakiangayon sa pagtakda sa presyo sa ilang mga produkto.  Apan dihang nimando ang hukmanan sa Manila pag-abli sa ilang mga libro, tungod sa pasangil sa mga konsumidor nga nagkonsabo ang higanteng mga kompaniya sa lana, si Reyes ang unang nibalibad.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com